९९ प्रतिशत वैदेशिक रोजगार व्यवसायी इमान्दार छन्
असार १६ गते
प्रगतिशील वैदेशिक रोजगार व्यवसायी मञ्चको प्रतिनिधित्व गर्दै तपाईं वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघको अध्यक्षको उम्मेदवार बन्नुभएको छ, तपाईको प्रतिबद्धता के हुन्छ ?नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघ लामो इतिहास बोकेको संस्था हो । यसले वैदेशिक रोजगारको क्षेत्रमा आफ्नै खालको भूमिका स्थापित गरेको छ । यसलाई हामीले आम व्यवसायीको छाता संगठनको रूपमा विकास गर्दै लगेको छौँ । यद्यपि पछिल्लो समयमा यहाँभित्र विभिन्न समस्याहरू पनि देखिएका छन् । मेरो प्रतिबद्धता भनेकै मुल रूपमा यो संघलाई संस्थागत ढंगले चलाउने, आम व्यवसायीको पक्षमा यसलाई उपयोग गर्ने र आम व्यवसायीहरूको हक, हित र सुरक्षाको निम्ति बनाउने, व्यवसायलाई भरपर्दो, व्यवस्थित र मर्यादित बनाउनका लागि मेरोे उम्मेदवारी हो । संघमा मेरो उपस्थितिले आम व्यवसायीमाझ संघको कार्यशैली पारदर्शी र भूमिका बढी प्रभावकारी बन्नेछ ।
वैदेशिक रोजगार व्यवसायी र कामदारको हक, हित र अधिकारका कुरामा प्रतिबद्धता त सबैले ब्यक्त गर्ने गरेका छन तर काम भने भनेजस्तो भएको देखिदैन । तपाइँबाट चाँहि कसरी बिश्वस्त हुन सक्लान र व्यवसायीले ?
म माथि विश्वास गर्ने भनेको प्रथमतः मेरो प्रतिबद्धता हो र भोलि मैले गर्ने काम कारबाहीको आधार हो । अहिले नै तैँले यो गर्दैनस्, ऊ गर्दैनस् भनेर भन्नु त्यत्ति उचित होइन होला भन्ने लाग्छ । आम व्यवसायीको बिश्वास प्राप्त भएपछि मतले दिएको म्यान्डेड पूरा गर्न म सक्षम र तत्पर छु । बिगतमा धेरैले कुरामात्रै गरे होलान् र काम भने भनेजस्तो भएन होला तर म चाहिँ काम गरेर नै देखाउँछु । प्रतिबद्धता ब्यक्त गरेपनि अहिलेसम्म संघको नेतृत्वमा आएका हरूमध्ये धेरैमा व्यवसायीप्रतिको जिम्मेवारीबोध नभएको कारण संघको प्रभावकारीता दिनप्रतिदिन घट्दै गएको अबस्था पनि छ । त्यसलाई सुधार गर्दै आमव्यवसायीको हितका लागि म संघलाई व्यवसायीमैत्री र जिम्मेवारीबोधका साथ अगाडि बढाउने प्रतिबद्धता सबै साथीहरूमाझ जनाउन चाहन्छु ।
संघमा हुर्केको गलत प्रबृति सुधार्ने के कस्तो योजना छ त तपाईसँग ?
अहिले संघ अध्यक्ष एकजनाको मनोमानीमा चल्दै आएको अबस्था छ । यो कुनै व्यक्तिको निजी सम्पत्ति होइन, न कि उसले खल्तीमा हालेर संघ चलाओस् । अब यसलाई संस्थागत बनाउनुपर्छ, संस्थागत रूपमा चलाउनुपर्छ र त्यसको अनुभुति आम व्यवसायीलाई म दिलाएरै छाड्ने छु । म टिमवर्कमा बिश्वास गर्छु । यो संघमा करिब साँढे सातसय व्यवसायी साथीहरू सदस्य हुनुहुन्छ, उनीहरू सबैको अपनत्व हुनेगरी संघलाई अगाडि बढाउँछु । त्यसो हुँदा सबै सदस्य साथीहरूले हाम्रो पनि संघ छ, संघले हाम्रो लागि पनि केही गर्छ भन्ने कुराको आभास म दिलाउने छु । यसका अलावा व्यवसायीको हक, हित र अधिकारका कुरा त आधारभूत भई नै हाले । यसअघिका नेतृत्वले संघलाई खल्तीमा हाल्दा र टिमवर्कमा बिश्वास नगर्दा संघ आम ब्यबसायीको हितमा भएन र संघमा समस्या आएको भन्न खोज्नु भएको हो ?
यो कुरा मैले भन्नु भन्दा पनि आम व्यवसायी र तपाइँ मिडियाका साथीहरूलाई समेत राम्रैसँग थाहा छ नि, के कसरी संघका गतिविधि भइरहेका थिए र छन् भनेर । विगत एक वर्षदेखि संघको नामबाट जे–जस्ता कामहरू भएका छन् के त्यसले संघको प्रतिष्ठा बढेको छ त भन्दा छैन बरु घटेको छ हैन र !
तपाईँ नै निर्वाचित हुने आधार चाहिं के देख्नु हुन्छ त ?
मलाई व्यवसायीले पत्याउने वा जिताउने धेरै आधारहरू मैले माथि नै उल्लेख गरिसकेको छु । मेरो मुल उद्देश्य भनेकै संस्थालाई संस्थागत रूपमा अगाडि बढाउने र व्यवसायीलाई परेको समस्यासँग जुध्ने र समाधान खोज्ने यही नै हो, मेरो प्रतिबद्धता । यहाँ धेरै र ठूला कुरा गर्नेहरू पनि मेरा प्रतिस्पर्धी होलान् तर म धेरै कुरा गरेर व्यवसायीलाई भुलभुलैयामा राख्दिनँ । सक्ने काम गर्छु /भन्छु र नसक्ने काम साथीहरुलाइ साथै लिएर प्रयत्न गर्नेछु । कतिपय काम कागजमा नलेखे पनि काम गर्न सकिन्छ । काम गर्न कागजमै लेखिनुपर्छ भन्ने मान्यता म मा छैन । त्यसले गर्दा थोरै बोल्छु र धेरै काम गरेर देखाउँछु । यससँगै वैदेशिक रोजगारमा जाने आम नेपाली कामदारहरूलाई सुरक्षित ढंगले रोजगारमा जाने वातावरण निर्माण गर्दै वैदेशिक रोजगारको सम्पूर्ण क्षेत्रलाई नै व्यवस्थित, मर्यादित र सुरक्षित बनाउने महाअभियान तिर मेरो अर्जुनदृष्टि रहनेछ । व्यवसायी साथीहरुमा यो कुरा राखिराखेको छु र यो नै मेरो अध्यक्ष पदमा निर्बाचित हुने आधार हो ।
विगतका विभिन्न उम्मेदारका घोषणापत्र र व्यवहारलाई हेर्दा त तपाइँका यी कुराहरू पनि आदर्शमै सीमित हुने व्यवसायीमा आशंका रहला नि त ?
मेरो योजना सफल बनाउन पहिलो कुरा त मलाई व्यवसायीले म्यान्डेड दिनुप¥यो । त्यसपछि मात्रै अहिले मैले भनेको कुरा कार्यान्वयनको पक्ष सुरु हुनेछ । हो, पहिलेका धेरै घोषणापत्रहरू कार्यान्वयन नभएकै हुन् र मैले भनेका कुराहरू पनि शतप्रतिशत कार्यान्वयन नहुन पनि सक्छन् । अहिले यस क्षेत्रमा धेरै चुनौती र समस्याहरू छन् । ती समस्याहरू क्लियर गर्दै जाने हो भने काम गर्न सहज हुन्छ र मैले भनेजस्तो कामहरू गर्ने वातावरण बन्छ । त्यसका लागि पहिलो कुरा त म वातावरण निर्माणतिरै लाग्नेछु । तर आम व्यवसायीको साथ नेतृत्वले पाउने हो भने जस्तोसुकै समस्यासँग पनि जुध्न सकिन्छ । त्यसका लागि व्यवसायिक एकताका लागि मेरो जोड रहनेछ ।
धेरै चुनौती र समस्याहरू छन भन्नु भो ! समस्या चाहिँ के छन त अहिले ?
वैदेशिक रोजगारको क्षेत्रमा देखिएको अहिलेको मूल समस्या भनेको वैदेशिक रोजगार ऐन २०६४ नै हो । यो ऐन समय सापेक्ष नभएको कारणले अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा हामीले फेस गर्न सकिरहेका छैनौँ । हाम्रो जस्तो ‘सेन्डिङ कन्ट्री’ मा डकुमेन्टेशनका कुराहरू धेरै हुने गरेका छन् । यसले गर्दा ‘रिसिभिङ कन्ट्री’सँगको तालमेल मिलाउनै गाह्रो भइरहेको छ । यसभन्दा बाहेकका समस्याहरू पनि धेरै छन्, जस्तो व्यवसायी र कामदारका सुरक्षा, ‘जिरो कस्ट’ का कुरा, ‘जीटुजी’ का कुरा लगायतका गम्भीर समस्याहरू पनि देखिएका छन् । यसले गर्दा हामी व्यवसायी मर्कामा पर्न थालिसकेका छौँ । अब हामी सहेर बस्ने समय छैन । जतिसक्दो छिटो व्यवसायिक एकताको सन्देशसहित हामीले आफ्ना आवाजहरूलाई बुलन्द पार्नुपर्ने बेला आइसकेको छ ।
तपाईंले भने अनुसार सबैभन्दा ठूलो समस्या भनेको विद्यमान ऐन समयसापेक्ष नहुनु हो, त्यसो त तपाइँहरूले त्यो ऐनको धारा १५–१९ सम्ममा बुँदाहरू नै हटाउने र आफू छाडा हुने कोशिस गरिरहनु भएको छ भन्ने आरोप पनि छ नि ?
हामीले ऐन चाहिँदैन, वा ऐनले बाँध्नै हुन्न भनेका छैनौँ । भएको ऐनलाई परिमार्जन गरौँ, समय सापेक्ष बनाऔँ, अन्तर्राष्ट्रिय बजार सुहाउँदो नीतिहरू निर्माण गरौँ भनेका छौँ । प्रविधिको विकासले डाँडा काटिसक्दा हामीचाहिँ किन १६औँ शताब्दीको झैँ भएर बस्ने ?
अन्तर्राष्ट्रिय अभ्यासहरूलाई पनि ‘फलो’ गरौँ भन्ने आम व्यवसायीको माग हो । तपाइँले उल्लेख गर्नुभएको धार १५–१९ सम्मका बुँदाहरूचाहिँ बढी झन्झटिलो भएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय अभ्यासमा सबै भिसाका कागजातहरू अनलाईनमार्फत लिने, दिने र ल्याउने भईसक्यो तर हामी कहाँ अहिले पनि फाइल बनाएर ढड्डामा लेखेर बस्ने नै छ । त्यसले गर्दा १५–१९ सम्मका बुँदालाई करेक्सन गरेर व्यवसायी र कामदारले छिटो, सरल र सुरक्षित ढंगले काम कसरी गर्न सकिन्छ त्यसरी नै त्यसलाई विकास गरी प्रविधिमैत्री बनाउन जरुरी छ । प्रविधिमैत्री नभए अन्य देशका कामदारहरू माग भएको १०/१५ दिनमै रोजगारदाता मुलुकमा पुग्न सक्ने भए, तर हाम्रा कामदार भने महिनौंसम्म पनि उड्न सक्ने वातावरण नबन्ने भयो भनेर हामीले त्यसलाई समय सापेक्ष भन्दै आएका हौँ ।
सरकार आफैले कामदार पठाउँने कुरामा पनि तपाईहरुको बिरोध छ रे ! सरकार आफैले कामदार पठाउँदा तपाइँहरूलाई के समस्या हुन्छ र ?
हामीले पनि नेपाली कामदारले जतिसक्दो सस्तो वा सित्तैमा रोजगारमा जाउन् भन्ने नै चाहन्छौँ । तर सरकारले ‘जिरो कस्ट’ को नाममा व्यवसायीलाई असर पर्ने गरी गरेका केही निर्णयहरूप्रति हाम्रो आपत्ति रहेको छ । राज्यले जसको पायो त्यसैको कुरा सुनेर हामी सरोकारवालाहरूसँग छलफल नै नगरी निर्णयहरू गर्दा हामी अचम्ममा परेका छौँ । फेरि यसरी ‘जिरो कस्ट’ मै झार्ने हो भने पनि एकैचोटी भन्दा विस्तारै घटाउँदै लगेको भए पनि हुन्थ्यो । ‘तातै खाउँ, जलेरै मरौँ’ भन्ने जसरी गरिएको यी निर्णयका कारण सरकारले पछि पछुताउनुको विकल्प छैन । अर्को अचम्मको कुरा त राज्य आफैले कोरिया पठाउँदा चाहिँ मनग्य रकम असुल गर्न हुने अनि हामी व्यवसायीले चाहिँ सित्तैमा कामदार पठाउनु पर्ने यो कस्तो अभ्यास हो, सरकारको । राज्यको यस्तो द्वैध चरित्रको विरुद्धमा पनि आमव्यवसायीको साथमा निर्बाचित भएलगत्तै मेरो नेतृत्वको संघ लाग्नेछ ।
सरकारले वैदेशिक रोजगारलाई व्यवस्थित गर्ने भन्दै ‘जिटुजी’ को अवधारणा ल्याएको छ, तपाइँहरूले आपत्ति जनाइरहनु भएको छ, तर सरकारले भने हामी डिमाण्ड ल्याईदिन्छौँ, विजिनेस त व्यवसायीकै हो भन्दै आएको छ नि ?
यो कुराको कुनै तुक छैन, सबै कुरा हाँस्यास्पद हो । हामी अहिले खुला बजार अर्थतन्त्रतिर लम्किरहेका छौँ । यस्तो अवस्थामा सरकारले सबै काम गर्ने भए हाम्रो के काम ? सरकारले व्यापार नै गर्ने भए वा सक्छ भने दैनिक उपभोग्य वस्तुहरू आयात गरेर आम उपभोक्तालाई सस्तो दरमा बिक्री गरोस् न । किन वैदेशिक रोजगारको व्यापार गर्नुप¥यो ? यसो भन्दैमा यो काम सरकारले गर्नै हुन्न भन्ने हाम्रो तर्क पनि होइन । तर, सरकारले यसो गर्नुअघि हामीले अहिलेसम्म गरेका उपलब्धि र वैदेशिक रोजगारीका क्षेत्रमा निजी तवरबाट भएका विभिन्न खालका प्रयासहरूलाई किन मूल्याङ्कन नगरेको ? हामीले दुःख गरेर डिमाण्ड खोजेर ल्याउने अनि सरकारले त्यसको व्यापार गर्ने ? सरकारको काम व्यापार गर्ने भए हामी व्यापारिक संस्थाहरूको लाईसेन्सको के अर्थ छ ? त्यसले गर्दा यो जीटुजीको अवधारणा नै गलत छ ।
तपाईंहरूले पठाएका कामदारहरूमा बढी समस्या आयो, कतिपय व्यवसायीहरू जिम्मेवार भएनन्, तोकिएको काम र दाम पाउँदैनन् भन्नेजस्ता आरोपहरू पनि व्यवसायीमाथि छ, यसले गर्दा पनि सरकारले हस्तक्षेप गर्नुपर्ने अबस्था आएको पो हो कि ?
सरकारले पठाएको दक्षिण कोरियाको रोजगारीमा समस्या छ कि छैन ? त्यहाँ कार्यरत सबै कामदारले तोकिएको तलव र काम पाएका छन त भन्दा छैनन्, डिप्रेसमा परेर कतिपय कामदारहरूले आत्महत्या गरिरहेका छन् । कामको सिलसिलामा त्यहाँ पनि मानिसहरू अंगभंग भइरहेका छन् । कामको दुःख भयो भनेर दिनदिनै पत्रपत्रिकाहरूमा दुःखका भोगाइहरूले भरिएका अक्षरहरू हामीले किन पढ्नुपरेको त, त्यहाँ हामीले पठाएर हो ? सरकार किन मुकदर्शक भएर बसेको ? यसको जिम्मा सरकारले लिनु पर्दैन ? समस्यालाई व्यवस्थित गर्न छोडेर सरकार आफै व्यापार गर्न लाग्नुलाई कसरी जायज मान्न सकिन्छ ? सरकारको काम के यही हो त ? सरकार भन्दा त हामी धेरै जिम्मेवार छौँ । कम्तिमा दुःख पाएर फर्केका कामदारलाई क्षतिपूर्ति त दिएका छौँ । समस्या त जहाँ पनि हुन्छन् नि, केवल एक/दुईओटा समस्याले पुरै ९९ प्रतिशत राम्रा कामलाई ढपक्कै ढाक्ने काम कसैले पनि गर्नु हुदैन । नेपाली जनमानसको मानसिकता र तपाइँ मिडियाकर्मीहरू पनि दोषी हुनुहुन्छ यसमा, १ प्रतिशत नराम्रोको पछि लाग्नुहुन्छ तर खोई ९९ प्रतिशत राम्रो कामको चर्चा ! हामीले गरेका राम्रा कामको चर्चा खोइ ?
त्यसो हो भने यस्ता समस्याहरू समाधान कसरी गर्न सकिन्छ भन्ने लाग्छ तपाईलाई ?
हामी व्यवसायी त ‘मोरल हाई’ बनाएर यस व्यवसायमा लागेका छौँ । व्यवसायीका लागि पनि आचारसंहिता छ, कोही पनि त्योभन्दा बाहिर जान पाउँदैन । मुनाफा कमाउने हाम्रो संस्था भए पनि नेपाली कामदारहरू कसरी सुरक्षित रूपमा वैदेशिक रोजगारीमा जान सक्छन त भन्नेमा हामी सँधै नै चनाखो भइरहेका हुन्छौँ । यति गर्दा गर्दै पनि कहिलेकॉहि देखिने समस्या समाधानका लागि यससँग सम्बन्धित विभिन्न सरोकारवाला निकाय, संघ÷संस्थाहरूको भूमिका प्रभावकारी हुनसक्यो भने यस्ता समस्याहरू समाधान हुने देखिन्छ । यद्यपि सरकारको सहभागिता त छँदैछ । तर सरकारको भूमिका भन्नुस वा सहभागिता सहयोगीका रुपमा हुनुपर्छ ।
वैदेशिक रोजगार व्यवसायीहरू विभिन्न ध्रुवमा बॉडिएको अबस्थामा बिगत १ बर्षको अबधीलाई हेर्ने हो भने जसले जितेपनि आउने कार्यसमितिले पनि राम्रोस‘ग काम गर्न नपाउने वातावरण देखिन्छ, सबै व्यवसायीहरूलाई कसरी समेटनु हुन्छ त ?
निर्वाचनको पूर्वसन्ध्यामा सम्पूर्ण व्यवसायी, यससँग सम्बन्धित संघ संस्था, हामीलाई माया गर्ने अन्य सम्बन्धित संघ संस्थाहरू सबैलाई म के आग्रह गर्दछु भने अहिले वैदेशिक रोजगारको क्षेत्र निक्कै अप्ठेरो अवस्थामा छ, यसको विकल्प पनि राज्यले दिन सकिरहेको छैन । यस्तो अवस्थामा हामी धेरै जिम्मेवार र संयमित बन्नुपर्ने बेला छ । राज्यले आफ्नो दायित्व पूरा गरेन भन्दैमा हामीले पनि आफ्नो कर्तव्यलाई भुल्नु हुँदैन र नैतिकवान भएर अगाडि बढ्नुपर्दछ । विगतमा के–के भए भन्दा पनि भावी दिनमा कसरी राम्रो काम गर्न सकिन्छ भन्ने तिर हामी सबैको ध्यान केन्द्रित हुन जरुरी छ । विगतका कुराहरू भोलि इतिहासले समीक्षा गर्नेछ । आज हामी लोकतान्त्रिक विधि र प्रक्रिया अपनाइरहँदा भोलि एकजनाले जित्ने र अर्कोले हार्ने निश्चित छ, तर त्यसलाई व्यवसायीको जित ठानेर जित्नेलाई होर्नेले सहयोग गरेर र होर्नेलाई पनि हारको फिलिङ्स हुन नदिईकन समेटेर लैजानुपर्दछ र आजको आवश्यकता पनि यही हो । त्यसकारण हिजोको तितो बिर्सनुनै भविष्यका लागि उज्ज्वल मार्गदर्शन हो भन्ने मलाई लागेको छ । हिजोका विवाद र विरोधले गर्दा अल्टिमेट्ली हामीलाई निक्कै ठूलो घाटा भइसकेको छ, यसतर्फ सबैले सोच्न जरुरी छ ।
दलिय राजनीतिमा व्यवसायीहरू घुसेको बेला तपाईले ब्यक्त गर्नु भएको आर्दशले व्यवसायीहरूमा ब्यबसायिक एकता सम्भब होला त ?
विचार नभएको धेरै मान्छे जोगी हुन्छ, यदि त्यो नभए पनि थोरै मात्रै त्यसरी आस्थाको विचार नराख्ने साथीहरू हुनुहुन्छ होला । म स‘ग जो जो साथिहरु प्रतिस्पर्धामा आउ‘दै हुनुहुन्छ उहॉ पनि कुनै राजनीतिक संगठनबाटै आउ‘दै हुनुहुन्छ । तर आज निर्वाचनका बेला जुनसुकै वादको झण्डा बोकेपनि जितेर संघभित्र प्रवेश गर्दा राजनीतिक टोपी खोलेर व्यवसायीको टोपी लगाउनुपर्छ । सबैले व्यवसायिक भावना उजागर गर्नुपर्छ । दलिय राजनीतिको हयाङ्गओभर यहॉ कसैले पनि देखाउनु हुदैन ।
भिडियो हेर्न तल क्लिक गर्नुहोस :
0 comments
Write Down Your Responses